İng.- Black Partridge Alm.- Halsbanfrankolin Fr.- Francoline Lat.- Francolinus francolinus Keklikten biraz irice güzel bir kuştur. Erkek ve dişi aynı görünümdedir. Erkekte siyah renk hakimdir. Erkekte başın tepesi koyu kahverengi, gerdan, yanaklar, göğüs ve ense parlak siyahtır. Gözün arkasında kulak nahiyesinde geniş bir beyaz leke vardır. Ensenin üzeri de beyaz kırçıllıdır. Boyun kestane rengidir. Ense kökü, göğüs ve gövdenin yarıları ile karın kısmı mercimek iriliğinde beyaz beneklerle süslüdür. Sırt ve kanat örtü tüyleri koyu kahverengi üzerleri boyuna siyah-beyaz çizgi beneklidir. Kuyruk tüyleri siyah, enine hafif zikzaklı, ince beyaz şeritlidir. Sırtın alt kısmı ve kuyruk örtü tüyleri de aynıdır. Kuyruk altı tüyleri kırmızı kahverengidir. Dişide soluk kahverengi renk hakimdir. Boynunda açık kahverengi bir leke vardır. Sırt kısmı daha koyu, üzeri boyuna ince siyah-beyaz çizgilidir. Göğüs ve karın daha açık, enine koyu kahverengi şeritlidir. Kuyruk koyu kahverengi, enine beyaz şeritli, kuyruk altı tüyleri kımızı kahverengidir. Gaga koyu gri-boz, ayaklar kırmızı kahverengidir. Boyu 35 cm. civarındadır. Ötüşü uzaklardan duyulur. Flüte benzer sesle "tşüyk-tşüyk-tşiyk-kir-riykkk" ve "tşik, tşirmii" diye öter. Çok sıkıştığı zaman dikine havalanır ve kanat gererek kısa kanat vuruşları ile süzülür. Turaç da diğerleri gibi uçmaktan çok yürümeyi yeğler. Sazlık ve çalılıklarla kaplı sulak ovalarda buğday, darı, susam, mısır, pamuk tarlaları kenarında sık çalılık yerlerde yaşar. Yuvasını sık ot ve saz diplerinde kovuk gibi yerlerde yapar. 12-16 tane zeytuni renkte yumurta yumurtlar. 18-19 gün kuluçkada yatar. Yavrular anaları ile hemen yuvayı terk ederler. 3 haftalıkken uçarlar. Yavrular ilk haftalarda böcek, solucan, tırtıl ve kurtlarla beslenirler. Esas besinlerini yağlı ve yağsız bitki tohumları, taneler, bitkilerin körpe sürgünleri, üzümsü meyveler ve böcekler oluşturur. Yurdumuzda İçel, Adana, Halay, Gaziantep, Kilis, İslahiye, Mardin'in Nusaybin ve Silopi ilçeleri ile batıda Alanya'dan, Antalya'ya kadar sahil şeridinde uygun yaşama ortamlarında bulunur. Daha önceleri Dalaman, Menderes ve Gediz Ovaları'nda yaşamıştır. Son 50 yıl içerisinde popülasyon sayısı tüm yurtta azalmış ve tükenme noktasına gelmiştir. Yurdumuz dışında Kıbrıs, Suriye, Irak, Ürdün, Lübnan, İran, Pakistan ve Batı Hindistan'da yaşar. Alıntıdır
