ATLAR HAKKINDA MERAK EDİLENLER

Konusu 'Atlar' forumundadır ve p a r s tarafından 22 Ağustos 2009 başlatılmıştır.

  1. p a r s

    p a r s New Member Üye

    AT YETİŞTİRİCİLİĞİ
    Atın Kökeni
    Evcil atın kökenini przewalski ve tarpan adı verilen yabani atlar teşkil eder. Przewalski: Yabani moğol atı.
    Cidago (bel yüksekliği) 130 cm. İri başlı, iri kemikli, kalın boyunlu, kuvvetli, kırmızımtırak esmer renkli. Soğuk kanlı at ırklarının atasıdır.
    Tarpan: Cidago 130 cm. İnce yapılıdır. Donu (rengi) sincabi. Sıcakkanlı at ırklarının atasıdır. Atın Evciltilmesi At, milattan önce 3000'li yıllarda evciltilmiştir. İlk olarak Et ve sütünden yararlanılmıştır. Sırayla iş hayvanı, harp hayvanı olmuş, günümüzde de zevk ve spor için yetiştirilmektedir.


    At Irkları
    Dünyada 170 adet at ırkı vardır. Soğuk kaniı at ırkları: Genel olarak iri ve ağır vücutlu, kasları fazla gelişmiş, sakin ve ağır hareketli atlardır. Çeki güçleri iyidir. Sıcak kanlı atlara göre erken gelişirler. Soğuk iklim hayvanıdırlar. Örnek: İngiliz atı Sıcak kanlı at ırkları: Daha ufak yapılı ve hafiftirler. Hareketlidirler. Soğuk kanlılara göre geç gelişirler. Sıcak iklim hayvanıdırlar. Örnek: Arap atı

    Arap atı
    Cidago yüksekliği: 145-155 cm.
    Don: En çok AL, KIR, DORU görülmekte. Ender olarak YAĞIZ don mevcut.
    Yürüyüş: Adi yürüyüşte dar adım atar. Tırıs ve dörtnalda alçak adım.
    Kullanıldığı yerler: Çeki, binek, yarış.
    Özellikleri: Sağlam görünüşlü, canlı, yüksek kalıtsal güçlüdür. Dayanıklıdır. 3-4 ay boyunca günde 70-80 km. yol alabilir.
    Gelişim: 3 yaşında gelişmesini tamamlar. Damızlık yaşı 4' tür.
    Üreme özellikleri:
    Erkeklerde doğum ağırlığı 44-47 kg
    Dişilerde doğum ağırlığı 42-45 kg
    Yavruların yaşama oranı %94-95
    Gebelik süresi 334-342 gün
    Ergin aygır ağırlığı 470-500 kg
    Ergin kısrak ağırlığı 450-480 kg


    İngiliz atı
    Kombine melezleme yöntemi ile hız yönünde ıslah yapılarak 250-300 yılda oluşturulmuştur. Türkiye'de ilk defa İstanbul Veli Efendi Çayırında 1922'de koşmuştur.

    Cidago yüksekliği: 165-170 cm.
    Don: En çok AL, DORU görülmekte. Ender olarak KIR, YAĞIZ don mevcut.
    Kullanıldığı yerler: Yarış atıdır. Hız özelliğinin kalıtım derecesi (h2) 0,35'tir.
    Özellikleri: Adaptasyon yeteneği yüksektir. Kısa mesafeyi çok hızlı koşar.
    Gelişim: Damızlık yaşı 4' tür.
    Üreme özellikleri:
    Doğum ağırlığı :40-45 kg
    Östrüs (kızgınlık) siklusu :23-24 gün
    Östrüs (kızgınlık) süresi :5-7 gün
    Gebelik süresi :330-340 gün

    Hafflinger atı
    Cidago yüksekliği: 130-140 cm. Don: Sadece AKKANAT Kullanıldığı yerler: İş ve çeki atı.
    Özellikleri: İyi huylu, sağlam görünüşlü, sakin mizaçlı, kanaatkar, zayıf meraları iyi değerlendirebilen, kaba yem seven, hastalıklara mukavim, veteriner ve ilaç masrafı olmayan, güçlü, yüksek döl ve süt verimli.
    Çocukları çok sever.
    Gelişim: Damızlık yaşı 4* tür. Erkeklerde ağırlık: 440 kg Dişilerde ağırlık: 433 kg

    Yerli at tipleri
    1-Anadolu tipleri
    2-Çukurova tipi
    3-Uzunyayla atı
    4-Midilliler ve diğer yöresel tipler


    Türkiye'de bulunan diğer at ırkları
    1-İrlanda atı: Sıçrama (konkur) atıdır. Cidago 160-165 cm.
    2-Anglo-Arap: Cidago 160 cm. (koyu, özellikle doru don)
    3-Hanofer: Cidago 153-170 (Koyu don) Eğitime yatkın, sıcak kanlı
    4-Holstein: Almanya. 153-162 cm. Konkur atı.
    5- Akhal-Teke: Türkmenistan 142-152 cm. Mükemmel yürüyüştü, dayanıklı, eğitilir ancak inatçıdır. Kötü huyludur.
    6-Kabardin: Kuzey Kafkasya. Dağ ırkıdır. Binek yüksekliği 142-151 cm.


    ATLARDA BESLEME
    Gebelik, Gebeliğin son 90 günü yapılacak besleme çok önemlidir.
    Bu aşamada kaba yem miktarı azaltılıp (ot, saman vs.); kesif yem miktarı (yulaf, mısır, küspe vs.) arttırılmalıdır.

    Enerji İhtiyacı
    9. ay: Yaşama payı enerji ihtiyacı x 1.11
    10. ay: Yaşama payı enerji ihtiyacı x 1.13
    11. ay: Yaşama payı enerji ihtiyacı x 1.20
    *Yaşama payı enerji ihtiyacı: Hayvanın hayatını sürdürebilmesi için gerekli, en düşük düzey enerji ihtiyacı.
    Laktasyon: Ortalama 5 ay sürer. İhtiyaç, yaşama payı enerji ihtiyacı+ 792 kCai'dir. Günlük süt verimi 10-20 kg. arası değişir.
    Laktasyon: Hayvanın süt verdiği dönem. Su ihtiyacı Normal bir atın günlük su ihtiyacı 19-45 litredir.


    ATLARDA BAKIM
    Taylarda büyüme ikiye ayrılır:
    a-Doğum öncesi
    b-Doğum sonrası

    Doğum öncesi büyüme:
    Anasal çevre de denir. Tayların doğum ağırlığına etki eden genetik ve çevresel faktörler şunlardır:

    1-Atın ırkı
    2- Kısrağın (ananın) beden yapısı
    3- Aygırın (babanın) beden yapısı
    4- Tayın cinsiyeti
    5- Kısrağın yaşı
    6- Gebelik süresi
    7- Kısrağın beslenmesi

    Doğum sonrası büyüme:
    Tay: Doğumdan 3 yaş sonuna kadarki atlara denir.
    Taylık dönemi 3'e ayrılır:
    1-Süt tayı
    2- Bir yaşlı tay
    3- İki yaşlı
    4- Üç yaşlı


    SÜT TAYI
    Tay, doğumdan sonra ilk 24 saat ağırlığının 1/10'u kadar ağız sütü içer.
    * Ağız sütü: Doğumdan sonra memeden akan, bağışıklık maddelerince çok zengin ve yavrunun yaşaması için çok önemli süt (bu süt doğumdan itibaren 3 gün boyunca salgılanır. İçerisindeki bağışıklık maddeleri gitgide azalır.)

    Tayın ilk dönemki bakımında en önemli konular (eğer başka kaynaktan süt verme mecburiyeti varsa) sütün vücut sıcaklığında olması ve tayın yalnız bırakılmamasıdır.(Anası ölmüş taylarda önemli)
    Taylar 12 aylıkken ergin yaş ağırlığının %75 'ine ve ergin yaş sırt (cidago) yüksekliğinin %90 'ma ulaşırlar.
    Bu sebeple iyi beslenmelidirler. 4 'üncü haftadan sonra ananın sütü yetmemeye başlar. Bu aşamada tay büyütme yemleri verilmelidir.
    Yulaf tek başına verildiğinde kavuzlu olduğu için midede topaklaşmaz.
    Süt döneminde taylar için yulaf tek başına önerilmez. İçeriğinde protein ve mineral madde eksiktir. 2 aydan fazla yonca verilirse böbrek taşı yapabilir. Ayrıca yonca atların %2-3 'ünde alerji yapar.


    ATLARDA ÜREME
    Gebelik süresi: 11 ay Kızgınlık dönemi: İlkbahar
    Kızgınlık: Dişi memelilerin yumurta ürettikleri, çiftleştirildiklerinde gebe kalmaya müsait oldukları dönem.
    Kızgınlık süresi uzunluğu: 2 - 2,5 gün
    İki kızgınlık arası süre: 15 -17 gün
    Östrüs döngüsü süresi(1. östrüsun başından, 2. östrüsun başına): 29 gün
    Östrüs döngüsü: Dişi memeli hayvanın, fertil (döllenebilir) yumurta ürettiği fizyolojik durum.

    Kısrakta östrüs belirtileri:
    1- Hayvan sık sık idrar çıkarır.
    2- Sükunetini kaybeder. Sebepsiz kişner.
    3- Çalışan kısraklar çabuk yorulur.
    4- Dış etkilere duyarlıdır. Dokunulduğu zaman gıdıklanır.
    5- Vajina ağzını açıp kapatır.
    6- Diğer kısraklara sokulur. Onlara ilgi gösterir.
    7- Aygır yaklaştığı zaman kuyruğunu kaldırır.
    8- Vajinadan mukoz bir sıvı akar.
    9- Vajina ağzı şişmiş, kızarmış, gevşek bir yapıdadır.


    YÜRÜYÜŞ ve KOŞMA ŞEKİLLERİ
    Atlarda yürüyüş ve koşma şekillerini bilmenin yararları:
    1- İdman pisti zemininin dikkate alınmasını
    2- İdman süresinin dengeli şekilde tespit edilmesini
    3- Ayak hastalıklarının iyileşme süresinin kısa sürmesini
    4- Ayak hastalıklarının tekrar ortaya çıkmamasını sağlar.

    Atlarda yürüyüş ve koşma şekilleri şunlardır:
    1-Ağır adi yürüyüş: Önce arka ayak, ardından öndeki çaprazı; diğer arka ayak ve öndeki çaprazı atılır. Üç ayak hep yere basar.
    2- Süratli adi yürüyüş: Ağır adi yürüyüşün süratlisîdîr.
    3- Tırıs koşma: Bacakların hareket sırası çaprazdır. İki ayak hep yerde kalır.
    4- Dörtnal koşma: Hep aynı art ayak ilk basar. İlk basma sesinden sonra üç hızlı basma sesi duyulur.
    5- Rahvan koşma: Daha çok eşeklerde görülür. Hızlı yürüyüştür. Ayaklar çapraz değil art-arda atılır. İki ayak sürekli yerdedir. Biniciyi yormaz. Spor sayılmaz.

    Yürüyüş Kusurları:
    1-Topuk çalma:Atın yürürken ileri attığı ayağı ile yere basan bacağına vurmasına denir.
    Topuk çalma nedenleri: Bacak kusurları, tırnak kusurları, yanlış tırnak kesimi, yanlış nallama, atın zayıf - yorgun olması, binicinin hatalı oturması, hatalı dizgin kullanılması.
    2- Yetiştirme: Arka ayak nalının ön kısmı ile ön bacağa vurmaktır.
    3- Süreme: Atın ayağını yere sürtmesidir.
     
  2. DEFNE

    DEFNE New Member Üye

    paylaşım için teşekkürler...
     
  3. urfalıfatih

    urfalıfatih Active Member Üye

    paylaşımınız için teşekkür ederim
     
  4. fırat68

    fırat68 Active Member Üye

    ellerinize sağlık paylaşımlarınız için teşekkürler.
     

Sayfayı Paylaş